Ένα φλέγον ζήτημα για κάθε άνδρα
Τι είναι και πως δημιουργείται;
Το 95% όλων των περιπτώσεων ανδρικής αλωπεκίας είναι ανδρογενετικού τύπου και αποτελεί γενετικό χαρακτηριστικό, όπως το χρώμα των μαλλιών ή του δέρματος. Έχει χαρακτηριστική πορεία και τύπο, ενώ διαμορφώνεται με την πάροδο της ηλικίας. Άλλα αίτια μπορεί να είναι η σιδηροπενική αναιμία, η θυρεοειδοπάθεια, η μυκητιασική λοίμωξη του τριχωτού, η λήψη φαρμάκων, το stress κλπ. Αυτού του τύπου οι διαταραχές συνήθως είναι αναστρέψιμες.
Πώς λειτουργεί;
Η αιτία για τη δημιουργία της ανδρογενετικού τύπου αλωπεκίας βρίσκεται στον βολβό της τρίχας, ο οποίος, εφόσον υπάρχει γενετική προδιάθεση, είναι ευαίσθητος στις ορμόνες, τα λεγόμενα ανδρογόνα, που κυκλοφορούν στο αίμα και που σταδιακά τον αδρανοποιούν. Ο βολβός λοιπόν βαθμιαία συρρικνώνεται, υπακούοντας στο βιολογικό γενετικό σήμα. Έτσι, η γενετικά προγραμματισμένη δραστηριότητα της ρίζας βαθμιαία ατονεί και εκφυλίζεται, δημιουργώντας την ανδρογενετική αλωπεκία, το γνωστό σε όλους τύπο της ανδρικής φαλάκρας.
Ποια είναι τα πρώτα σημεία απώλειας;
Οι τρίχες που βρίσκονται στην περιοχή της «προσωρινής τριχοφυΐας» είναι ευαίσθητες στα ανδρογόνα και είναι αυτές που θα χαθούν πρόωρα, ενώ αυτές που βρίσκονται στην περιοχή της «σταθερής τριχοφυΐας» δεν είναι τόσο ευαίσθητες και συνήθως διατηρούνται σε όλη τη διάρκεια της ζωής ενός άνδρα. Η περιοχή της «σταθερής τριχοφυΐας» εντοπίζεται στο πίσω μέρος (ινιακή χώρα) και στις κροταφικές περιοχές της κεφαλής και συνήθως δεν επηρεάζεται από τους ενδογενείς παράγοντες που προκαλούν αλωπεκία σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Αντίθετα, η περιοχή της «προσωρινής τριχοφυΐας» βρίσκεται στη μετωπική, την πλάγια (βρεγματική) και την κορυφή της κεφαλής και επηρεάζεται έντονα από τους ενδογενείς παράγοντες. Έτσι, οι τρίχες πέφτουν βαθμιαία, δημιουργώντας τον ανάλογο τύπο φαλάκρας. Σε αυτές τις περιοχές κάθε νέα γενιά τριχών εμφανίζεται λεπτότερη, ώσπου στο τέλος οι τρίχες γίνονται αραιές σαν χνούδι (vellus hair), για να παραμείνει τελικά το δέρμα άτριχο και στιλπνό και να δημιουργηθεί μια κλασικού τύπου ανδρογενετική φαλάκρα.
Είναι μόνιμη η απώλεια;
Το προσωρινό ή μόνιμο του χαρακτήρα της αλωπεκίας (φαλάκρα) εξαρτάται από το εάν η βλάβη στους θύλακες των τριχών είναι μόνιμη ή όχι. Η ανδρογενετική αλωπεκία είναι μόνιμη, όμως υπάρχουν και άλλες μορφές αλωπεκιών που δεν είναι πάντα οριστικές. Οι μόνιμες βλάβες χαρακτηρίζονται από «ουλοποίηση» των θυλάκων. Ο βολβός της τρίχας, από τον οποίο αυτή γεννιέται και μεγαλώνει, γίνεται σκληρός, «ουλοποιείται» και παύει να έχει αναγεννητικές ικανότητες, έτσι δεν παράγει πλέον νέες τρίχες. Στις προσωρινές αλωπεκίες δεν έχουμε καταστροφή του θύλακα (της ρίζας) της τρίχας. Έτσι, μετά από την κατάλληλη αγωγή και την παρέλευση κάποιου χρονικού διαστήματος (ανάλογα με το πρόβλημα), οι τρίχες ξανακάνουν σταδιακά την εμφάνισή τους.
Πως εξελίσσεται η τριχόπτωση;
Ο άνδρας με ανδρογενετικού τύπου αλωπεκία παρατηρεί προοδευτικά τις τρίχες της κεφαλής του να γίνονται λεπτότερες και πιο κοντές. Αργότερα διαπιστώνει πως οι τρίχες στην κορυφή της κεφαλής του δεν μακραίνουν πια. Αυτές οι κοντές τρίχες, που δύσκολα διακρίνονται πλέον, προέρχονται από ρίζες που προηγουμένως έβγαζαν τρίχες που μάκραιναν κανονικά. Οι ρίζες αυτές συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν κανονικά το βιολογικό κύκλο, δηλαδή τις φάσεις ανάπτυξης (αναγέννησης) και ανάπαυλας, και μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν έτσι για 10 – 20 χρόνια ή και περισσότερο. Μόνο στο τέλος πλέον αυτής της περιόδου χάνονται πραγματικά οι περισσότερες ρίζες. Είναι εντυπωσιακό, αλλά ακόμη και το πιο φαλακρό κεφάλι έχει μικρές ρίζες που παράγουν λεπτές -μόλις ορατές- τρίχες.
Μπορεί να σταματήσει η απώλεια;
Εφόσον οφείλεται σε αναστρέψιμα αίτια και βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, συνήθως είναι εφικτή η ανακοπή της απώλειας της τριχοφυΐας. Η ανακάλυψη του υποκειμένου νοσήματος είναι καθοριστικής σημασίας, ενώ για την ανδρογενετική αλωπεκία ο εντοπισμός στο αρχικό στάδιο είναι εξαιρετικά σημαντικός, καθώς σε αυτήν ακόμη τη φάση είναι εφικτό να ανακοπεί η πορεία της τριχόπτωσης σε μεγάλο ποσοστό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, αλλά ακόμη και να προωθηθεί η επανέκφυση νέων τριχών. Ορισμένες ουσίες, όπως η μινοξιδίλη και η φιναστερίδη, έχουν αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικές σε αρχικά στάδια ανδρικής αλωπεκίας, ενώ στα πιο προχωρημένα στάδια και σε μόνιμες αλωπεκίες γνωρίζει όλο και μεγαλύτερη επιτυχία η μέθοδος της μεταμόσχευσης τριχικών θυλάκων από τις περιοχές της «σταθερής τριχοφυΐας».